آیت الله العظمی بروجردی

زندگی نامه آیت‌ الله ‌العظمی بروجردی

قبل از هجرت به قم

در سال ۱۲۹۲قمری در بروجرد متولّد شده و درسنّ ۱۲سالگی در مدرسه بروجرد در نزد علماء آن شهرستان و مرحوم والد خود اشتغال به تحصیل داشته و در سن ۱۸ سالگی برای تکمیل تحصیلات به اصفهان مهاجرت نموده و در آنجا نزد مرحوم حجةالاسلام آقای ابوالمعالی کلباسی و مرحوم میرسید محمد تقی مدرسی و مرحوم حجت الاسلام حاج سید محمد باقر درچه‌ای به استفاده مشغول بوده اند و جمله‌ای از علوم عقلیه را نزد مرحوم آخوند ملا محمد کاشی و مرحوم جهانگیر خان قشقائی فرا گرفته و در آن زمان به تدریس فنون فقه و اصول پرداختند.

پس از هشت سال توقف در اصفهان در حدود ۲۶ سالگی به نجف اشرف عزیمت نموده و از محضر مرحوم آیة الله آخوند خراسانی صاحب کفایه و سید محمد کاظم یزدی صاحب عروه استفاده نمودند و از مبرّزین شاگردان و تلامیذ مرحوم آخوند گردیدند. ایشان ۱۰ سال در میان غواصّان بحار علم و تحقیق حوزه هزار ساله گذرانیدند و در سال ۱۳۲۸قمری با تصدیق علماء آن زمان همچون مرحوم آخوند و مرحوم شیخ الشریعه اصفهانی به زادگاه خود بروجرد مراجعت نمودند. در آن‌جا به تدریس خارج فقه و اصول اشتغال داشتند و اهالی غرب و جنوب ایران از ایشان تقلید می‌نمودند تا بر اثر ابتلاء به بیماری فتق برای معالجه به شهر ری آمدند و پس از عمل جراحی و عافیت؛ با اصرار مراجع و علماء حوزه علمیه قم در محرّم الحرام ۱۳۶۳قمری به قم مشرف شده و رحل اقامت در آن دیار افکندند ^[۱]

ورود به شهر مقدس قم

آیة الله بروجردی پس از ورود به شهر مقدس قم شروع به تدریس فقه و اصول نمودند لیکن درس اصول را پس از یک سال رها کردند، ولی تدریس فقه را تا پایان عمر ادامه دادند. به علاوه در آن ایام شب‌ها جمعی از فضلا در محضرشان علم رجال می‌آموختند.

از بدو ورود ایشان، مرحوم آیة الله صدر(رحمة الله علیه) که یکی از علمای ثلاث حوزه علمیّه قم بودند محل نماز خودشان را که در صحن بزرگ حرم مطهر بود به ایشان واگذار نمودند و از آن روز تا در قید حیات بودند به احترام ایشان دیگر در صحن مطهر نماز جماعت دیگری اقامه نشد. مرحوم آیة الله حجت نیز وقت درس خود را که بعد از وفات مرحوم آیة الله حائری یزدی شروع نموده بودند به ایشان واگذار کرده و خودشان بعد از درس آیة الله بروجردی و نزدیک ظهر درس می‌گفتند. با وفات آیة الله حاج سید حسین قمی ایشان مرجع شیعیان شدند ^[۲].

رحلت

رحلت ایشان در روز پنج‌شنبه ۱۳ شوال المکرم سنه ۱۳۸۱ در سن ۹۳ سالگی اتفاق افتاد ^[۳].

سخن علامه طهرانی درباره مرحوم آیة الله العظمی بروجردی

مرحوم حضرت علامه طهرانی از مرحوم آیة الله العظمی بروجردی بسیار به عظمت یاد کرده و از سیره عملی و محاسن اخلاقی ایشان مطالب زیادی بیان می‌کردند و ایشان را مؤمن واقعی می‌دانستند. وقتی به بلده طیبه قم مشرف میشدند پس از زیارت حضرت فاطمه معصومه(سلام الله علیها) مقیّد بودند برای قرائت فاتحه بر سر مزار ایشان حاضر شوند. حتّی یک بار دست خود را روی قبر گذاشته و خطاب به ایشان فرمودند: «أشهد أنّک مؤمن حقّاً».

جامعیّت علمی

از جامعیّت علمی ایشان در فقه، اصول، حدیث، درایه و رجال نیز بسیار تعریف کرده و می‌فرمودند ایشان حتی در ادبیات نیز مسلّط بوده و اشعار الفیّه ابن مالک و عبارات مغنی اللبیب و مطوّل را از حفظ می‌خواندند. هم‌چنین از دلسوزی و اهتمام ایشان به تربیت طلّاب خاطراتی را بیان می‌نمودند و می‌فرمودند آیة الله بروجردی نسبت به طلاب بسیار دلسوز و مهربان بوده و به تربیت آنها بسیار عنایت داشتند. ایشان در نظم و دقت نمونه بودند و طلاب را نیز از دو طریق مختلف به همین روش تشویق و ترغیب می‌کردند؛ و نیز اگر می‌دیدند طلبه‌ای خط یا انشای او خوب نیست ناراحت می‌شدند و حتی گاهی نامه او را کناری انداخته و نمی‌خواندند و می‌فرمودند: چرا باید طلبه این چنین باشد ^[۴]؟!

مرحوم علامه مدتی را در قم از محضر آیت الله بروجردی استفاده نموده و سپس به نجف مشرف شده بودند و آن قدر به مقام علمی آن مرحوم معتقد بودند که می‌فرمودند اگر در نجف به آیةالله شیخ حسین حلی برخورد نکرده بودم برای استفاده مجدد از حضرت آیةالله بروجردی به قم بر می‌گشتم.

پانویس