منبع: آیت نور صفحه۴۱۹ و ۴۲۰
همانگونه كه در بيان ديدگاه حضرت آقا راجع به حوزه و طلّاب، نظريّه ايشان بطور مبسوط پيرامون سطح علمى عالمان دينى مطرح شد، و ضرورت بهرهمندى آنان از علوم پايه، و تخصّص و صاحب نظر بودنشان در آنها براى رسيدن به اجتهاد واقعى در فقه و تفسير اثبات گرديد؛ بايد دانست كه معظّمٌ له خود در علوم متداول حوزوى با همه تنوّع و گستردگى كه دارد در سطح أعلى، خبره و صاحب نظر بودند
نكته قابل توجّه آنست كه عالمان و انديشمندان داراى مراتب مختلفى هستند: برخى از آنان با تلاش و جدّيّت، اطّلاعات مختلف علمى را در رشته معيّنى بدست مىآورند و بصورت پايگاهى از اطّلاعات علمى در مىآيند كه از دانش متراكمشان هم خود و هم ديگران بهره مىبرند.
و گروهى ديگر كسانى هستند كه نه تنها در جمعآورى اطّلاعات علمى در رشته خاصّى موفّق و فعّال هستند بلكه بخاطر برخوردارى از هوش و حافظه قوى و ذوق و ابتكار و قدرت تعمّق و تدبّر در مسائل و بهرهمندى از سرعت انتقال با كنار هم چيدن اندوختههاى علمى خويش به نكاتى جديد مىرسند و نوآورىهائى را نيز مطرح مىسازند.
مرحوم علامه نيز بخاطر داشتن هوش و استعداد فوقالعاده و پشتكار و جدّيّت خستگى ناپذير و توفيق ادراك محضر بزرگان علم و معرفت در رشتههاى مختلف حوزوى كه هر يك صاحب نظر بودهاند، در تمامى علوم متنوّع و جارى در حوزههاى علميّه شيعى در سطحى عالى قرار داشته و ابداعاتى را نيز به منصّه ظهور رساندهاند؛ كه حقّاً اعطاء لقب پر معناى «علّامه» به ايشان را مدلّل مىسازد.
استخراج ابتكارات علمى معظّمٌ له- كه بعضاً در كتابهاى ايشان و يا تقريرات دروس و يا جُنگهاى خطّى به چشم مىخورد- مستلزم فرصت و مجالى ديگر است.