تعمیق روابط علامه طهرانی با علامه طباطبایی

منبع: آیت نور صفحه۱۱۸و۱۱۹

شروع تحصيلات و تعميق روابط

«... بارى ايشان درس فلسفه را براى ما در مدرس مدرسه شروع كردند، و با آنكه بنا بود خصوصى باشد طلّاب مطّلع شدند و در روز اوّل قريب يك صد نفر مدرس را پر كردند و ايشان درس را شروع كردند.

در عين حالى كه در بين درس نيز بقدر كافى بحث و گفتگو به عمل مى‌آمد وليكن بعلّت تراكم جمعيّت صلاح نبود كه اشكالات و ايرادات از سطح معمولى درس بالا رود، بنابراين براى روشن شدن بعضى از مطالب پيوسته ما پس از خاتمه درس تا در منزل به همراه ايشان ميرفتيم و در راه همواره گفتگو بود.»

از آنجا كه علّامه طباطبائى أعلى الله مقامه الشّريف به جدّيّت و استعداد و هوش و پشتكار حضرت آقا واقف گشته بودند نه تنها براى اجابت دعوت وى درس فلسفه خصوصى راه انداخته و به سؤالاتشان توجّه مى‌نمودند بلكه بسيار دقيق و پر حوصله و با پى‌گيرى خاص هر روز به حجره او سر مى‌زدند و باب مراودات علمى را مفتوح ميداشتند، و زمينه معارف قرآنى و مباحث تربيتى و عملى را آماده مى‌ساختند. در اين باره ميفرمايند «: عشق و علاقه ما به ايشان زياد شد. و چون مردى ساده و بزرگوار و خليق و با حيا و بى‌آلايش بودند عينا مانند يك برادر مهربان و رفيق شفيق با مارفتار ميكردند؛ عصرها در حجره مى‌آمدند و هر روز يكى دو ساعت را علاوه بر درس رسمى براى ما گفتگوهائى از قرآن مجيد و معارف إلهيّه داشتند.

علاوه بر درس فلسفه، يك دوره از هيئت قديم را براى ما درس دادند. ^[۱]و درس تفسير را نيز براى ما شروع كردند. و گهگاهى از حالات بزرگان و اولياء خدا و مكتب‌هاى عرفانى براى ما بياناتى داشتند. بالأخص از استاد نجف خود در معارف الهيّه و اخلاق، مرحوم سيّد العارفين و سند المتألّهين آية الله الوحيد آقاى حاج ميرزا على آقاى قاضى رضوان الله عليه براى ما بيان مفصّلى داشتند كه بسيار براى ما دلنشين و دلپسند بود.

و مجالس ما با ايشان علاوه بر اوقات دروس رسمى در شبانه روز گاهى به دو و سه ساعت مى‌رسيد.»

پيوند علمى و تربيتى‌

«... شيفتگى و عشق و علاقه ما به حضرت ايشان به حدّى رسيد كه براى انس و ملاقات بيشتر و استفاده و استفاضه افزون‌تر حجره مدرسه را ترك نموده و در قُرب منزل ايشان اطاقى اجاره كرديم و بدانجا منتقل شديم؛ و بطور مدام و مستمر يكى دو ساعت به غروب مانده و بعضى از اوقات تا پاسى از شب‌ گذشته ايشان براى ما از مواعظ اخلاقى و عرفانى بياناتى داشتند. و در فصل بهار در باغ قلعه كه در قُرب منزل بود مى‌آمدند و براى ما و يكى دو نفر از رفقاى ديگر از سيره و روش فلاسفه الهيّه اسلاميّه، و از مسلك علماى اخلاق، و سير و سلوك عرفاى عاليقدر بالأخصّ از احوال مرحوم آخوند ملّا حسينقلى همدانى و شاگردان مبرّزش چون آقا سيّد احمد كربلائى طهرانى و آقاى حاج ميرزا جواد آقاى ملكى تبريزى و آقاى حاج شيخ محمّد بهارى و آقاى سيّد محمّد سعيد حَبّوبى و از سيره و روش مرحوم سيّد ابن طاووس و بحر العلوم و استاد خود مرحوم قاضى رضوان الله عليهم أجمعين بطور مشروح بياناتى داشتند كه راهگشاى ما در معارف إلهيّه بود.»

پانویس