توحید علمی و عینی

توحيد علمی و عينی

اين كتاب مجموعاً چهارده نامه است كه در تشريح توحيد عرفاء و توحيد فلاسفه فيما بين مرحوم آية الـله حاج سيّد أحمد كربلائی و مرحوم آية الـله حاج شيخ محمّد حسين اصفهانی (كمپانی) ردّ و بدل شده كه سرچشمة آن تفسير دو بيت از عطار نيشابوری بوده است .

بجهت دقّت و عمق اين مباحث عرفانی و فلسفی ،مرحوم آية الـله علاّمة طباطبائی در ضمن درسهائی در حوزة علميّة قم آنها را تدريس فرموده و تذییلات و محاکماتی بر شش نامة اوّل نوشته بودند . علاّمة طهرانی قدّس سرّه مجموعه اين مكاتبات و محاكمات را بهمراه تكميل تذييلات بر هشت نامة ديگر تحرير نموده و در اختيار مشتاقان لقاء الهی قرار داده است .

منتخبی از مباحث كتاب عبارتست از

• ـ هويّت مكاتبات و صحّت نسخة مورد نظر .
• ـ شرح احوال آية الـله حاج سيّد أحمد كربلائی و آية الـله حاج شيخ محمّد حسين كمپانی ، و عطّار نيشابوری و كتاب «منطق الطّير» .
• ـ نامة آية الـله ميرزا جواد آقای ملكی تبريزی به آية الـله حاج شيخ محمّد حسين كمپانی در سلوك إلی الـله .
• ـ عرفاء تشكيك وجود را در ظهورات می‌دانند نه در مظاهر .
• ـ تشريح مبنای تشكيك در وجود و مبنای تشخّص وجود .
• ـ عارف بالـله با شهود و برهان و شرع ، مؤيَّد است .
• ـ وحدت حقّة خداوند با تشكيك در وجود سازگاری ندارد .
• ـ خدای تراشیده شده از روی قواعد ذهنی قابل پرستش نیست .
• ـ فقط عرفاء بالـله از وحدت حقّة خداوند خبر دارند .
• ـ كيفيّت احاطة عوالم بالا بر عوالم زيرين .
• ـ تشريح قاعدة «بَسيطُ الحقيقةِ كلُّ الأشيآء» .
• ـ حلّ مشكلة جبر و اختيار .
• ـ حرف عرفاء توحيد است نه حلول يا اتّحاد .
• ـ مراتب عرفان إلهی .
• ـ در مقام ذات ، فنای جميع اشياء است حتّی الأسماء و الصّفات .
• ـ عالم خارج ، تنزّل عالم مثال است و آن ، تنزّل عالم عقل .
• ـ أعظم حجابها ، پرداختن به الفاظ و عبارات و نسيان معانی و حقائق است .
• ـ دفع شبهة ابن كمونه فقط با صرف الوجود دانستن حضرت حقّ امكان دارد .
• ـ بحث عرفاء بر تميّز حقيقت از مجاز است نه وجود مستقلّ از رابط .
• ـ وحدت حقّ متعال ، وحدت عددی نيست ، وحدت بالصّرافة است .
• ـ اصالة الماهيّة زيربنای مذهب مادّيّين است .
• ـ تمام عوالم ، بالفعل موجودند .
• ـ معنای اعتباری بودن موجودات در مكتب عرفاء ، پوچ و بدون معنی بودن نيست .